Fiscale bemiddeling

Algemeen

Het is niet ondenkbaar dat een geschil met de fiscus niet opgelost kan worden d.m.v. een bezwaarprocedure. Fiscale bemiddeling kan hiervoor een oplossing bieden.

De Fiscale Bemiddelingsdienst is een autonome dienst binnen de FOD Financiën. De Dienst tracht op een objectieve en onafhankelijke wijze de standpunten van de belastingplichtige te verzoenen met de standpunten van de fiscale administratie. Op die manier kunnen kostelijke en langdurige gerechtelijk procedures worden vermeden.

Als de fiscale bemiddeling niet het verhoopte resultaat oplevert (d.i. de partijen komen niet tot een akkoord), dan staat niets eraan in de weg dat de bezwaarprocedure verder gezet wordt, end dat het geschil desnoods aan de Rechtbank voorgelegd wordt.

Wie kan een aanvraag tot fiscale bemiddeling indienen?

Een aanvraag tot fiscale bemiddeling kan door elke belanghebbende, zowel particulier als onderneming ingediend worden. Dit kan indien zich een blijvend geschil met een federale belastingadministratie voordoet.

De belanghebbende is de belastingplichtige of de belastingschuldige.

Het initiatief voor de opstart van een poging tot fiscale bemiddeling rust volledig bij deze belanghebbende.

Voor welke belastingen?

De fiscale bemiddeling zal enkel doorgaan bij geschillen waarvoor de federale overheid op heden de “dienst van de belasting” regelt. Het betreft meer in het bijzonder om de inkomstenbelastingen, de btw, de met inkomstenbelastingen gelijkgestelde belastingen, de successie- en registratierechten, douane en accijnzen en het kadastraal inkomen.

De belastingen van de gemeenschappen, de gewesten en de lokale overheden vallen in principe buiten het toepassingsgebied van de fiscale bemiddeling, behoudens het geval waarin de federale overheid de vestiging en inning van die belastingen regelt.

De Minister van Financiën heeft aangekondigd dat hij zijn genaderecht wenst over te dragen aan de bemiddelingsdienst. De bemiddelingsdienst zou dan belastingsverhogingen of fiscale boetes kunnen verminderen of kwijtschelden.

De Vlaamse Belastingdienst plant een eigen fiscale bemiddeling. Op vandaag is deze mogelijkheid er echter nog niet.

Wanneer kan een verzoek ingediend worden?

Het verzoek tot fiscale bemiddeling kan pas ingediend in het kader van een bezwaarschrift tegen een taxatie. Bovendien moet de aanvrager reeds initiatieven heeft genomen hebben om tot een vergelijk te komen. De belanghebbende mag de fiscale administratie dus niet ‘verrassen’ met het voorstel om tot een akkoord te komen via de fiscale bemiddelaar. Voor geschillen die voor de Rechtbank gebracht zijn, kan geen bemiddeling meer gevraagd worden.

In de praktijk gaat het er echter vaak omgekeerd aan toe. Sommige ambtenaren die belast zijn met het onderzoek van het bezwaarschrift, zullen, van zodra zij op een hoorzitting vernemen dat er een bemiddelingsverzoek werd ingediend, snel een beslissing nemen. De Minister van Financiën heeft deze werkwijze al afgekeurd.  De bemiddelingsdienst zelf aanvaardt nu ook dat samen met het bezwaarschrift een verzoek tot bemiddeling gedaan kan worden. Er moet dus niet meer gewacht worden tot de hoorzitting, waar zou blijken dat er niet tot een vergelijk gekomen kan worden.

Voor geschillen m.b.t. de invordering (de betaling) van de belasting, kan ook een fiscale bemiddeling gevraagd worden.

Het verzoek tot fiscale bemiddeling

Het verzoek tot fiscale bemiddeling kan zowel schriftelijk, per fax of per e-mail ingediend worden. Zelfs een mondeling verzoek is mogelijk.

Het verzoek dient aan enkele voorwaarden te voldoen alvorens het ontvankelijk zal worden bevonden. Indien niet aan deze voorwaarden voldaan is beschikt de Fiscale Bemiddelingsdienst over de bevoegdheid om zijn tussenkomst te weigeren.

Eerst en vooral mag de aanvraag tot fiscale bemiddeling niet duidelijk ongegrond zijn. Dit betekent dat er ruimte moet zijn voor bemiddeling.

Ook is vereist dat de belastingplichtige reeds voorafgaand aan het verzoek een discussie aanging met de administratie. Indien de aanvrager duidelijk geen stappen ondernam bij de betrokken bevoegde administratieve overheid om de standpunten met elkaar te verzoenen, kan de fiscale bemiddelaar het verzoek tot bemiddeling afwijzen. (zie hierboven)

Wat betreft de inhoud van de aanvraag tot bemiddeling bestaan geen bindende voorschriften. Het spreekt evenwel voor zich dat een aantal gegevens onontbeerlijk zijn voor de vlotte afhandeling van de aanvraag. Het betreft:

• Naam, voornaam en nationaal nummer van de aanvrager;
• Handelsbenaming van de rechtspersoon, alsmede het btw- of ondernemingsnummer;
• Adres, telefoonnummer en e-mailadres;
• Eventuele hoedanigheid van de indiener (zaakvoerder, gevolmachtigde,…), adres, telefoonnummer en e-mailadres;
• Aanslagjaar, inkomstenjaar en/of kohierartikel (enkel inzake directe belastingen);
• Eventuele andere referenties.

Binnen 5 werkdagen krijgt de aanvragen een ontvangstmelding. Daarna, binnen 15 werkdagen deelt de Fiscale Bemiddelingsdienst mee of het geschil al dan niet in aanmerking komt voor bemiddeling. Indien de fiscale bemiddeling wordt afgewezen, dan moet de aanvrager daar ten laatste binnen 15 werkdagen volgend op de ontvangt van het verzoek van op de hoogte worden gebracht. Deze kennisgeving moet de redenen van de afwijzing vermelden.

Gevolgen van de indiening van het verzoek

Nadat de belastingplichtige een aanvraag tot bemiddeling indient, wordt de betrokken dienst van de federale belastingadministratie waarmee men een geschil heeft op de hoogte gebracht, enerzijds van de aanvraag tot bemiddeling, en anderzijds van de inhoud van die aanvraag. Daarnaast wordt de dienst uitgenodigd voor het bemiddelingsgesprek.

Vanaf 1 september 2017 heeft de bemiddelingsaanvraag een schorsende werking. Van zodra het verzoek tot bemiddeling ontvankelijk verklaard werd, kan geen beslissing op bezwaar genomen worden. De schorsing loopt af op het ogenblik waarop het bemiddelingsverslag goedgekeurd wordt door de Fiscale Bemiddelingsdienst, behoudens verzaking of eerder akkoord tussen de betrokken partijen. De schorsende werking neemt sowieso een einde maximum 1 maand voor het verstrijken van de termijn voor het instellen van een vordering rechtstreeks bij de Rechtbank.

Als voor betwistingen omtrent de invordering (de betaling) van de belasting een beroep gedaan wordt op de fiscale bemiddelingsdienst, wordt deze invordering geschorst. Deze invordering wordt voor een termijn van maximaal 1 maand geschorst.

Bevoegdheden en taak van de fiscale bemiddelaar?

Teneinde de fiscale bemiddelaar in de mogelijkheid de standpunten van de partijen met elkaar te verzoenen, kan hij ten aanzien van de partijen elke vaststelling ter plaatse doen, zich alle stukken en informatie doen voorleggen en de betrokken personen horen.

Nadat de bemiddelingsopdracht is volbracht maakt de bemiddelaar een bemiddelingsverslag op dat zowel aan de aanvrager als aan de betrokken administratie wordt meegedeeld. Dit verslag maakt in principe enkel melding van het akkoord of het niet-akkoord tussen de partijen. In dat laatste geval kunnen enkel de standpunten van de partijen worden meegedeeld, en mag de Fiscale Bemiddelingsdienst geen standpunt innemen.

Karakter van het bemiddelingsverslag?

Het verslag is niet-bindend, hetgeen betekent dat zowel de belastingplichtige als de fiscus de aanbevelingen van de fiscale bemiddelaar naast zich neer kunnen leggen.

Daarenboven geldt het verslag slechts tussen partijen en maakt het niet het voorwerp uit van enige publicatie.