/
In februari velde het hof van beroep te Antwerpen een opmerkelijk arrest. Dit in verband met de hoofdelijke aansprakelijkheid van zaakvoerders van vennootschappen voor achterstallige BTW. Doordat de herhaalde niet-betaling van de BTW het gevolg was van financiële moeilijkheden die hebben geleid tot het faillissement geldt het vermoeden van fout in hoofde van die zaakvoerder niet meer.
Hoofdelijke aansprakelijkheid
Het is noodzakelijk voorafgaand de hoofdelijke aansprakelijkheid van bestuurders voor achterstallige BTW te duiden. Dit om het belang van het arrest van 23 februari 2016 te kunnen inschatten. Indien een vennootschap nalaat BTW te betalen, kan de fiscus onder bepaalde voorwaarden beroep doen op de hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurders van deze vennootschap. Zo zal er een fout in hoofde van elke individuele bestuurder moeten worden bewezen. Deze fout stemt overeen met het foutbegrip uit artikel 1382 BW. De fout moet in causaal verband staat met de niet-betaling van de BTW. De bewijslast hiervan ligt bij de fiscale administratie.
Wat bij herhaalde niet-betaling van BTW?
Echter, in geval van een herhaalde niet-betaling van de BTW (zie art. 93undecies WBTW), zal een weerlegbaar vermoeden van fout ontstaan. De belastingschuld wordt dan weerlegbaar vermoed het gevolg te zijn van een fout van de bestuurder. Deze wordt belast met de dagelijkse leiding van de vennootschap. In dat geval wordt de bewijslast dus omgekeerd en zal deze bestuurder zelf moeten bewijzen dat hij geen fout maakte.
Het vermoeden van fout zal volgens de wet niet ontstaan indien de niet-betaling het gevolg is van financiële moeilijkheden die aanleiding hebben gegeven tot het openen van de procedure van gerechtelijke reorganisatie. Dit van faillissement of van gerechtelijke ontbinding. Uit de praktijk blijkt dat rechtbanken slechts zelden aanvaarden dat deze uitzondering van toepassing is. Er wordt meestal geoordeeld dat de BTW-schuld al bestond van voor de opening van de faillissementsprocedure. En dat ook de vereiste ‘kennisgeving’ uit art. 93undecies, §5 WBTW nog van voor die opening dateerde. Vervolgens wordt er dan beslist dat de herhaalde niet-betaling van de BTW-schuld niet het gevolg was van financiële moeilijkheden die aanleiding hebben gegeven tot het faillissement, en dat het vermoeden van fout dus wel nog geldt.
Hof van beroep te Antwerpen
Het hof van beroep te Antwerpen lijkt dit nu tegen te spreken. In haar arrest aanvaardt het hof immers plots wél dat de herhaalde niet-betaling van de BTW het gevolg was van financiële moeilijkheden die aanleiding hebben gegeven tot het faillissement. Dat de schuld dateert van voor de opening van de procedure van faillissement en van voor de zonet vermelde kennisgeving, is hierbij irrelevant.
Het hof stelt wel dat het faillissement op zicht geen voldoende bewijs is dat de niet-betaling het gevolg is van financiële moeilijkheden die aanleiding gegeven hebben tot dit faillissement. De zaakvoerder toonde volgens het Hof voldoende aan dat de uitzondering in casu wel van toepassing was en dat het vermoeden dus niet geldt. Zo bewees hij onder meer dat er ten tijde van de niet-betaling al financiële moeilijkheden waren. Hij probeerde te verhelpen door inbreng van persoonlijke gelden. Enkele maanden later volgde dan het faillissement.
Echter, de zaakvoerder kan, ook zonder dit vermoeden van fout, nog steeds hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden voor de achterstallige BTW. Dit indien de administratie een fout in zijn hoofde aantoont. Uit de rechtspraak blijkt wel dat het louter niet-betalen van de BTW geen fout in hoofde van de zaakvoerder uitmaakt. Dit is immers een plicht die enkel op de vennootschap rust. Wat wel een fout in hoofde van de zaakvoerder kan uitmaken is het onnodig lang voortzetten van een verlieslatende activiteit, net zoals het onnodig lang wachten met de aangifte tot faillietverklaring. In casu was dit echter niet het geval volgens het hof.
Tags: BTW, niet-betaling BTW: Fout
