De Auditeur bij de Raad van State is van mening dat het beleid van de BBI inzake fiscale amnestie, waarbij niet-aangegeven inkomsten rechtgezet worden tegen betaling van een bepaald boete-tarief onwettig is.
Dit wegens gebrek aan wettelijke grondslag voor een dergelijk veralgemeende aanpak. Is dit het einde van deze fiscale amnestieregeling, of eerder een storm in een glas water?
Wat voorafging
Na de afhandeling van het laatste rondje fiscale regularisatie eind 2013, kwamen veel belastingplichtigen die de kans niet gegrepen hadden om te regulariseren in een rechtsonzekere situatie terecht. Het was immers nog steeds mogelijk om bij de lokale controleur of bij de Bijzondere Belastinginspectie tot regularisatie over te gaan. Al snel bleek dat het ene dossier strenger behandeld werd dan het andere. Ook kon er ‘geshopt’ worden bij de verschillende BBI-administraties, en dit afhankelijk van het door hen gehanteerde tarief. Daarom besloot de Bijzondere Belastinginspectie begin 2015 om zelf een regeling uit te werken voor fiscale zondaars. Door middel van deze instructie zouden fiscale amnestie-dossiers, in heel België gelijk behandeld worden.
De instructie
Dit beleid van regularisatie houdt grosso-modo in dat de niet-verjaarde, niet-aangegeven inkomsten hun normale fiscale regime ondergaan, en dat daarbovenop een belastingverhoging opgelegd wordt van ofwel 50% of 20% voor beroepsinkomsten. De verjaarde kapitalen worden belast aan 33% plus een belastingverhoging van 10%.
De obstructie
De partij SP.A kon echter zich van in het begin al niet in deze instructie vinden, en wel omdat volgens deze partij zo’n fiscale amnestie-regeling enkel uitgewerkt kan worden door de wetgever en niet door de fiscale administratie. Dit beleid komt er volgens de SP.A op neer dat fiscale zondaars er veel te makkelijk vanaf komen, door hun zwart geld te regulariseren tegen tarieven die veel lager zijn dan de wettelijk voorziene boetes.
De partij stapte daarom naar de Raad van State om de BBI-instructie te laten vernietigen, omdat het parlement zich niet heeft kunnen uitspreken over de boetes, die volgens de socialisten lager liggen dan wat wettelijk voorzien is.
De Raad van State
Vandaag blijkt dat de Auditeur bij de Raad van State dit standpunt volgt. Nu is het wachten op een arrest van de Raad zelf.
De Minister van Financiën liet ondertussen weten vanuit het voorzichtigheidsprincipe, geen nieuwe dossiers meer te behandelen op basis van de instructie.
SP.A laat ondertussen weten dat diegenen die in het verleden een regeling getroffen hebben met de fiscus zullen moeten bijbetalen.
De praktijk
De vraag is echter of het in de praktijk allemaal zo’n vaart zal lopen.
Vooreerst is het belangrijk te benadrukken dat de fiscus over de bevoegdheid beschikt om belastingverhogingen op te leggen die gaan van 10-200%, en dat dit afhankelijk van de concrete omstandigheden waarin de inbreuken plaatsvonden, en de vraag of er sprake is van fraude. De administratie beschikt daarnaast ook over de mogelijkheid om reeds opgelegde belastingverhogingen kwijt te schelden of te verminderen.
Dit laat de administratie toe om dossier per dossier te onderzoeken, en afhankelijk van de concrete omstandigheden een akkoord te sluiten met de belastingplichtige waarbij de niet-aangegeven inkomsten geregulariseerd worden, en waarbij een belastingverhoging opgelegd wordt. Zelfs zonder instructie is het meer dan waarschijnlijk dat de fiscus gelijkaardige dossiers op éénzelfde manier zal behandelen, en dat de instructie hierbij als een soort niet-bindende leidraad gebruikt zal worden. Het enige verschil zal zijn dat het beleid van de fiscale administratie minder zichtbaar zal zijn, wat de rechtszekerheid voor de belastingplichtige uiteraard niet ten goede komt.
Of iedereen die in het verleden bij de Bijzondere Belastinginspectie fiscale amnestie kreeg nu zal moeten bijbetalen, en dit eventueel afhankelijk van een aangepaste wettelijke regeling, is weinig waarschijnlijk. De Belgische Staat loopt in dit geval immers het risico aansprakelijk gesteld te worden omdat zij haar akkoorden uit het verleden niet honoreert.
De instructie die hier centraal staat, mag trouwens niet verward worden met het nieuwe systeem van permanente fiscale regularisatie dat door de minister wordt uitgewerkt en dat naar alle verwachting in de lente in werking zal treden. Deze permanente regularisatie zal als gevolg hebben dat belastingplichtigen die op basis van bovenstaande instructie momenteel in onzekerheid leven, een duidelijk wettelijk kader krijgen om tot regularisatie over te gaan.
